سیاست«تولید بارِ اول» رویکردی جدید برای ورود دانش‌بنیان‌ها به صنایع بزرگ کشور
تاریخ انتشار: ۲ بهمن ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۹۰۶۵۶۷
به گزارش خبرگزاری صداوسیما،سیاست«تولید بارِ اول» مهمترین راهکار بی‌اثر کردن تحریم‌ها علیه صنایع کشور در دولت سیزدهم به شمار می‌رود؛ چراکه موفقیت‌های بزرگی برای کشور به کمک ظرفیت نخبگانی در تولید تجهیزات نفتی رقم زد به طوری که پس از سال‌ها ایران توانست برای اولین بار سهامدار پالایشگاه‌های فراسرزمینی شود.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
در شرایط تحریم ایران و برای پیشرفت در حوزه انرژی تنها راهکار، استفاده از توانمندی‌های موسسات و شرکت‌های دانش بنیان این عرصه است.
تجربه موفقیت آمیز تولید بار اول اقلام راهبردی صنعت نفت که در گذشته کمک فراوانی به توسعه صادرات کشور کرده است. دلیلی بر این ادعاست.
تجربه‌های موفق تولید بار اول در صنعت نفت و گاز کشور، نه تنها مانع آسیب زدن تحریم‌ها به کشور شدند بلکه به درآمدزایی ارزی نیز کمک کردند.
تولید بار اول اقلام راهبردی علاوه بر کاهش ارزبری و صرفه‌جویی ارزی، در بخش‌های مهم زنجیره ارزش نفت و گاز نظیر پالایشگاه‌ها یا پتروشیمی‌ها نیز ایران را به توانمندی بسیار بالایی رسانده است؛ تا جایی که اکنون در بخش تجهیزات و خدمات فنی‌مهندسی صنعت پالایشگاهی، به مرحله صادرات رسیده ایم و اخیرا نیز در زمینه همین صادرات تجهیزات، سهامدار پالایشگاه‌های فراسرزمینی در ونزوئلا، سوریه و ازبکستان شده‌ایم و از این طریق فروش نفت ایران نیز به دلیل استفاده از تجهیزات پالایشی ایرانی در پالایشگاه‌های مذکور، افزایش یافته است.
در زمینه کاتالیست‌ها نیز اخیرا کاتالیست‌های ایرانی که پس از تحریم صنعت پتروشیمی ایران، تولید بارِ اول داشته است، به پتروشیمی‌های روسیه صادر و جایگزین کاتالیست‌های اروپایی شده است که از ابتدای سال، صنعت پتروشیمی روسیه را تحریم کردند.
اهمیت سیاست تولید بار اول به خصوص در صنعت نفت و گاز کشور و تجربه‌های موفق پیشین، الگوبرداری از این سیاست مهم و صنعتی برای افزایش توانایی توسعه زنجیره ارزش و امکان تهیه بخشی از نیاز صنعت نفت و گاز دنیا را بیش از پیش عیان کرده است و نه فقط صنعت نفت و گاز، بلکه صنایع دیگر کشور نیز باید به سرعت به این سمت حرکت کنند و به تامین مالی تولید بار اول تجهیزات راهبردی زنجیره ارزش صنعت خود بپردازند.
سیاست«تولید بارِ اول» که از سوی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری و با هدف مقابله با تحریم‌های عدم فروش تجهیزات راهبردی مورد نیاز صنایع طراحی و تدوین شده است، رویکردی جدید است که زمینه را برای ورود جدی و بیش از پیش دانش‌بنیان‌ها به حوزه صنایع بزرگ کشور فراهم می‌کند.
تحریم‌های اقتصادی که به طور مستقیم صنایع بزرگ ایران را هدف گرفته، از یک دهه گذشته وارد فاز جدیدی شده است و هر روز نیز شدیدتر می‌شود.
در چنین شرایطی نیاز به برنامه ریزی برای برخورد و مواجهه متفاوت با این تحریم‌ها بیش از هر زمان دیگری احساس می‌شود.
از این رو، راهبردی جدید به پشتوانه شرکت‌های دانش‌بنیان و توانمند داخلی برای بی‌اثر کردن تحریم‌ها در پیش گرفته شده است.
این مواجهه هدفمند و متقابل با تحریم‌های عدم فروش تجهیزات راهبردی مورد نیاز صنایع کشور، زیرنظر معاونت علمی و فناوری رئیس جمهور طی سال‌های اخیر تحت عنوان سیاست تولید بار اول شکل گرفت؛ سیاست جدیدی که برای دانش‌بنیان شدن صنایع بزرگ و با رویکرد ارتباط موثر بین صنعت و شرکت‌های توانمند دانش‌بنیان داخلی ذیل کارگروه تولید بار اول طراحی شد و به صورت هدفمند تولید بار اول تجهیزات و اقلام استراتژیک و راهبردی صنایع مختلف کشور را در پیش گرفت.
این سیاست مهم در زمینه بومی‌سازی اقلام راهبردی صنایع مختلف در ماده ۱۰ قانون جهش تولید دانش‌بنیان، علاوه بر به حداقل رساندن اثر تحریم‌های غرب بر علیه ایران، موجب شد که کشور با این رویکرد مواجهه فعالانه با تحریم‌ها، در صنایع مختلف از جمله صنعت پالایشگاهی و تجهیزات فرآیندی این صنعت و همچنین صنعت پتروشیمی و کاتالیست‌های موجود در این صنعت به خودکفایی و بومی‌سازی اقلام راهبردی زنجیره ارزش نفت و گاز بپردازد و صنعت نفت و گاز کشور به سمت دانش‌بنیان شدن حرکت کند.
علاوه بر این طی ماه‌های اخیر به پشتوانه تولید بار اول و بومی‌سازی این اقلام راهبردی زنجیره ارزش نفت و گاز کشور، ایران توانسته است به صادرکننده این اقلام به کشور‌های مختلف تبدیل شود.
در ماه‌های اخیر اوجی وزیر نفت با اشاره به توانمندی متخصصان داخلی در بازسازی پالایشگاه‌های نیمه فعال کشور‌های همسو، از صادرات تجهیزات و خدمات فنی مهندسی ایرانی به پالایشگاه‌های فراسرزمینی جدید ایران در ونزوئلا و سوریه خبر داد که موجب بهبود فروش نفت کشور نیز شده است.
همچنین صادرات کاتالیست‌های ایرانی به پتروشیمی‌های روسیه نیز دیگر دستاورد مهم تولید بار اول و بومی‌سازی اقلام راهبردی زنجیره ارزش نفت و گاز کشور بود که موجب افزایش ارزآوری و همچنین بازارسازی جدید برای محصولات دانش‌بنیان تولیدی برای بار اول در کشور‌های مختلف دنیا شد.
عضو هیئت رئیسه و عضو کمیسیون برنامه و بودجه و محاسبات مجلس گفت: اهمیت دانش بنیان‌ها به حدی است که مقام معظم رهبری امسال را تحت همین عنوان نامگذاری کردند و از طرفی مجلس با تسریع قانون جهش تولید دانش بنیان اهمیت موضوع را برای کشور به اثبات رساند.
حاجی دلیگانی با تاکید بر لزوم توجه بیشتر بر دانش بنیان کردن صنعت نفت و گاز کشور، اظهار داشت: با توجه به وجود برخی محدودیت‌ها برای برخی فعالیت‌های ضروری در کشور، اکنون تنها راه برون‌رفت از تحریم ممنوعیت فروش اقلام راهبردی زنجیره ارزش صنایع، شرکت‌های دانش بنیان هستند.
وی ادامه داد: موسسات دانش بنیان با استفاده از روش‌های مبتنی بر علم و عملیاتی کردن آن به دنبال راه‌های برون رفت از تحریم هستند که این موضوع به این معناست که بیش از پیش باید این صنعت مورد توجه قرار گیرد.
در این میان نقش معاونت علمی، فناوری و دانش بنیان ریاست جمهوری در تحقق و موفقیت بومی سازی و تولید بار اول تجهیزات راهبردی مورد نیاز صنایع مختلف بسیار بالا است، زیرا توانمندی شرکت‌های دانش بنیان را این نهاد بهتر از هر جای دیگر شناسایی کرده است.
عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس با بیان اینکه تحریم فروش تجهیزات و اقلام راهبردی یکی از ابزارهای غرب برای ضربه زدن به صنعت نفت و گاز محسوب می‌شود، گفت: گرچه تحریم و ممنوعیت فروش تجهیزات و اقلام راهبردی، هزینه‌های تولید در کشور را افزایش داد، اما دولت سیزدهم خنثی کردن تحریم‌های حوزه نفت و گاز را یکی از اولویت‌های جدی خود قرار داده و در این زمینه به موفقیت‌های زیادی نیز دست یافته است.
برنامه تولید بار اول کالا‌های فناورانه در قالب ماده ۱۰ قانون جهش تولید دانش بنیان به تصویب مجلس و شورای نگهبان رسیده است. همچنین آیین نامه اجرایی آن در دولت تصویب و ابلاغ شده است.
سورنا ستاری اولین معاون علمی و فناوری ریاست جمهوری در دولت سیزدهم در مرداد، امسال در خصوص شکل‌گیری کارگروه تولید بار اول محصولات فناورانه و تصویب این برنامه در قانون جهش تولید دانش بنیان گفته بود که، این کارگروه به منظور مقابله با تحریم‌های حوزه محصولات فناورانه، با عضویت نمایندگان معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری و وزارت صنعت، معدن و تجارت، در شهریور ۱۳۹۸ تشکیل شده است، در صورت تأیید کارگروه فوق الذکر، برای عقد قرارداد با شرکت‌های دانش‌بنیان به منظور تولید بار اول اقلام فناورانه تحریمی و راهبردی، الزامی به برگزاری مناقصه نیست و معامله مورد نظر بدون انجام تشریفات قانون و مقررات برگزاری مناقصات قابل انجام است. سقف هر قرارداد برای حوزه انرژی ۵هزار میلیارد ریال و برای سایر حوزه‌ها ۲ هزار و ۵۰۰ میلیارد ریال است.
به گفته وی، تعداد طرح‌های دریافت شده در این کارگروه طی سه سال گذشته از زمان تشکیل این کارگروه، ۱۹۳ طرح است که از بیش از ۷۰ دستگاه دولتی و حاکمیتی، توسط دبیرخانه کارگروه تولید بار اول دریافت شده و برای ۹۹ مورد از آنها مجوز ترک تشریفات قانون و مقررات برگزاری مناقصات از طرف معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری صادر شده است.
ارزش طرح‌های تایید شده معادل ۸۴ میلیون دلار است که تا کنون ۵۳ مورد از آن (به ارزش ۳۵ میلیون دلار) به عقد قرارداد منجر شده و پیگیری عقد قرارداد موارد باقی‌مانده نیز توسط دبیرخانه تولید بار اول در حال انجام است. همچنین بر اساس برآورد‌های انجام شده در صورت موفقیت طرح‌های مذکور، سالانه بیش از ۴۵۰ میلیون دلار صرفه‌جویی ارزی حاصل از عدم واردات اقلام بومی‌سازی شده، برای کشور حاصل می‌شود.
شیوه درخواست مجوز از این کارگروه به این ترتیب است که در صورت درخواست انعقاد قرارداد تولید بار اول، لازم است نامه تقاضا از سوی بالاترین مقام دستگاه اجرایی(مدیران عامل یا رؤسای هیات مدیره شرکت‌ها و همچنین رؤسای موسسات و سازمان‌هایی که طرف قرارداد با شرکت دانش بنیان هستند) به دبیرخانه تولید بار اول معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری ارسال شود.
منبع: خبرگزاری صدا و سیما
کلیدواژه: معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری قانون جهش تولید دانش بنیان زنجیره ارزش نفت و گاز شرکت های دانش بنیان صنعت نفت و گاز کشور تجهیزات راهبردی سیاست تولید بار تولید بار اول فروش تجهیزات پالایشگاه ها کاتالیست ها صنایع مختلف تحریم ها صنایع بزرگ بار اول بومی سازی شرکت ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.iribnews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرگزاری صدا و سیما» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۹۰۶۵۶۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
سکوی توسعه نوآوری و فناوری صنعت پتروشیمی کشور رونمایی می‌شود
آیین رونمایی از سکوی توسعه نوآوری و فناوری صنعت پتروشیمی کشور با عنوان «پتروآفرین» همزمان با بیست‌وهشتمین نمایشگاه نفت، گاز، پالایش و پتروشیمی ۱۹ اردیبهشت ۱۴۰۳ با حضور فعالان این حوزه برگزار می‌شود.
به گزارش ایسنا، این رویداد به همت معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست جمهوری و شرکت ملی صنایع پتروشیمی با حمایت صندوق نوآوری و شکوفایی و با حضور صنعتگران پتروشیمی، محققان و شرکت‌های دانش‌بنیان برگزار خواهد شد.
بنا به نامگذاری سال ۱۴۰۳ توسط رهبر معظم انقلاب اسلامی با عنوان «جهش تولید با مشارکت مردم»، ضرورت حمایت از فناوران و شرکت‌های دانش‌بنیان با هدف تقویت و رشد تولید کشور بر پایه علوم و فناوری‌های نوظهور دوچندان شده است. صنعت پتروشیمی از جمله مهمترین صنایع پیشران کشور است که نقش بسزایی در توسعه اقتصاد و ارزآوری برای کشور ایفا می‌کند. به دلیل کامل نبودن زنجیره ارزش محصولات پتروشیمی در کشور، بسیاری از خوراک‌های پتروشیمی از خارج از کشور وارد شده و این امر منجر به خام‌فروشی یا حداقل نیمه‌خام‌فروشی محصولات پتروشیمی در ایران شده است.
مرکز توسعه فناوری‌های راهبردی معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست جمهوری همراه با ستاد توسعه فناوری‌های مواد و ساخت پیشرفته در نظر دارد تا با تمرکز بر این صنعت راهبردی، ضمن بررسی و شناسایی چالش‌های موجود، به شبکه‌سازی میان دانش‌بنیان‌های کشور و صاحبان صنایع پتروشیمی کمک کند.
این امر به وسیله ابزارهای حمایتی کشور که در اختیار معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان قرار دارد، اعم از اعتبارات در نظر گرفته شده در قانون جهش تولید دانش‌بنیان، ساخت بار اول، اعطای تسهیلات و تضامین با عاملیت صندوق نوآوری و شکوفایی و ... انجام خواهد شد.
در پتروآفرین با نگاه دقیق به نیازهای اساسی و مشترک مجتمع‌های صنعتی پتروشیمی کشور و نیازهای بازار حال و آینده پایین دستی زنجیره ارزش پتروشیمی و با بکارگیری توان دانشمندان متخصص صنعت پتروشیمی و شرکت‌های دانش‌بنیان، گام‌هایی اساسی در مسیر توسعه فناوری‌های راهبردی، ساخت تجهیزات و دانش طراحی در این صنعت برداشته می‌شود.
همچنین، شرکت ملی پتروشیمی ایران با شبکه‌سازی میان مجتمع‌های پتروشیمی خصوصی و دولتی توسط معاونت پژوهش و فناوری و خودکفایی و شرکت پژوهش و فناوری پتروشیمی، هدایت علمی و اجرایی این طرح را به عهده خواهد داشت.
مراسم افتتاحیه سکوی پتروآفرین در اولین روز از بیست‌وهشتمین نمایشگاه بین‌المللی نفت، گاز، پالایش و پتروشیمی با حضور مسئولان و بازیگران صنعت پتروشیمی کشور و شرکت‌های دانش‌بنیان فعال در این حوزه برگزار خواهد شد. در این مراسم نمایندگانی از معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست جمهوری، صندوق نوآوری و شکوفایی، شرکت ملی صنایع پتروشیمی و ستاد توسعه فناوری‌های مواد و ساخت پیشرفته حضور خواهند داشت و به تبادل نظر در این زمینه خواهند پرداخت.
از اهداف پتروآفرین می‌توان به مواردی همچون بومی‌سازی زنجیره ارزش صنعت پتروشیمی، رفع چالش‌ها و نیازهای اساسی صنعت پتروشیمی در حوزه تجهیزات، استفاده از سازوکار اعتبار مالیاتی ذیل قانون جهش تولید دانش‌بنیان، اعطای تسهیلات و حمایت‌های صندوق نوآوری و شکوفایی و بهره‌گیری از ارتباطات بین‌المللی معاونت علمی در راستای تقویت همکاری‌های فناورانه بین‌المللی اشاره کرد.
همچنین همراه با این رویداد، قرارداد ساخت بار اول یکی از تجهیزات موردنیاز در صنعت پتروشیمی میان یک شرکت دانش‌بنیان و یک مجتمع پتروشیمی منعقد خواهد شد و از فراخوان جدید ستاد توسعه فناوری‌های مواد و ساخت پیشرفته با عنوان «جمع‌آوری کربن» رونمایی خواهد شد.
به نقل از معاونت علمی ریاست جمهوری، این رویداد(رونمایی از پتروآفرین)، ۱۹ اردیبهشت‌ماه ۱۴۰۳، از ساعت ۱۳:۳۰ تا ۱۶:۳۰ در سالن کنفرانس شماره یک در محل دائمی نمایشگاه‌های بین‌المللی تهران برگزار خواهد شد.
انتهای پیام
تصاویر پدر ساواکی مهران غفوریان